Vergelijk 60.000+ hondenproducten van 700+ merken en 35+ webshops

Vergelijk 60.000+ hondenproducten

Terug

3 maart 2020 door Edith van Groningen in Informatie over honden

De geschiedenis van de hond

De geschiedenis van de hond

Wat weten wij van de hond?

De hond als huisdier kennen we allemaal en hoort helemaal bij ons dagelijks leven. Maar wat weten we nu eigenlijk van dit prachtige dier? Hadden mensen altijd al een hond als onderdeel van het gezin? Waar is het begonnen en wat is de geschiedenis van de hond?

Van wolf naar hond

grijze wolfDe ‘canis lupus familiaris’, oftewel: de hond stamt af van de grijze wolf. Inmiddels is de hond (een roofdier) behoorlijk gedomesticeerd. Dit laatste wil zeggen dat de mens door selectie en fokken, een dier zodanig van eigenschappen verandert, waardoor deze steeds meer aangepast raken aan het leven dichtbij en met mensen. In sommige gevallen worden honden getraind en opgeleid om in dienst van mensen te staan, zoals geleide-, therapie-, autismegeleide-, epilepsie- en politiehond. Er zijn nog heel veel andere specialisaties waarbij honden getraind, opgeleid en ingezet kunnen worden. De samenwerking mens en hond is steeds aanwezig, de één kan niet zonder de ander.

Overgang van wolf naar hond

Wanneer is nu de overgang geweest dat de wolf een hond werd. Dat gebeurt natuurlijk niet in een korte tijd. Theorieën hierover zijn niet altijd even duidelijk en verschillen. In de laatste ijstijd begonnen de leefomstandigheden van mensen te veranderen. Voorheen trok men als nomaden in groepen rond en leefde men van de jacht. Wolven leefden in dezelfde leefomgeving als de mens en zo tolereerden ze elkaar. Toen de mens zich meer ging vestigen op één plaats of daar een hele lange tijd bleef wonen, zochten wolven hen op en profiteerden mee van het afval (eten).

Ook kan het maar zo zijn dat er bijvoorbeeld een verlaten nest met wolvenjongen gevonden werd door de mens en dat de mens ze zelf ging grootbrengen en opvoeden, ook al moest men er wel rekening mee houden dat het wilde dieren waren. Ook kunnen deze dan weer gekruist zijn door de mens, waardoor ze steeds tammer werden. De mens heeft ook hierin een actieve rol gespeeld om ‘de wilde hond’ (wolf) te domesticeren, waardoor hij gebruikt kon worden als bijvoorbeeld jachthond of werkhond. Muurschilderingen uit het oude Egypte tonen aan dat men daar al veel gebruik maakte van de samenwerking met een hond, voornamelijk als jachthond. Ook werden honden al vroeg gehouden als gezelschapsdier. Het oudste gevonden hondenfossiel is 14.000 jaar oud.

Hondenrassen

Vroeger wisten mensen niet veel tot eigenlijk helemaal niets van genetica (erfelijkheidsleer). Toch hadden ze wel door dat als je bepaalde honden met elkaar kruist, dan bepaalde eigenschappen weer doorgegeven konden worden aan een volgende generatie. Hierdoor kregen mensen steeds meer invloed op het ontstaan van nieuwe hondenrassen. Honden werden tot ongeveer de 19e eeuw vooral gebruikt als waakhond, jachthond, herders-/drijfhond en verdedigingshond. Daarna werd dit allemaal minder belangrijk en begonnen mensen meer oog te krijgen voor de uiterlijke kenmerken van een hond.

Honden kunnen gemiddeld zo’n 15 jaar oud worden, echter door het fokken van rashonden kwamen er ook eigenschappen bij die de levensverwachting toch een stuk korter maken. Ook zeer grote rassen leven aanmerkelijk korter. Van bepaalde specifieke hondenrassen zijn typische ziektes en genetische aandoeningen bekend. Dan ontstaan er afwijkingen waar een dier last van gaat krijgen omdat er té veel wordt door gefokt op uiterlijke kenmerken. Bijvoorbeeld een hond met een wat kortere neus fokken. Op zich hoeft een iets kortere neus geen probleem te zijn. Echter als je gaat door fokken op een nóg kortere neus en op den duur zó kort, dat het dier daardoor zijn hele leven te kampen heeft met ademhalingsproblemen, ben je verkeerd bezig. Andere voorbeelden zijn bijvoorbeeld extreme huidplooien, waarbij snel irritaties en infecties ontstaan. Een te klein en rond hoofd/schedel kan zorgen voor continue zware hoofdpijn, door druk op de hersenen. Een veel te lange rug en korte pootjes leidt weer tot hernia. Zo horen (helaas) bij veel rassen wel typische gezondheidsproblemen. Verschillende partijen hebben hierin een belangrijk aandeel om zulke extreme gezondheidsproblemen te voorkomen of een halt toe te roepen. Zowel puppykopers die voor een bepaald ras willen gaan, alsmede fokkers. Het is de bedoeling dat De Raad van Beheer rassen op tentoonstellingen niet meer zal belonen voor negatieve uiterlijke kenmerken die medische problematiek veroorzaken, waardoor de problemen (hopelijk) teruggedrongen kunnen worden. Rasverenigingen gaan helaas nogal verschillend om met de problematiek van extreem (door)fokken.

Cultuurhond

zwerfhondHonden worden in de westerse samenleving bijna niet meer gebruikt als echte werkhonden, zoals je vroeger nog wel zag, als bijvoorbeeld trekhond voor een kar van de melkboer. Die tijd is (zo goed als) voorbij, al blijven er natuurlijk uitzonderingen (denk aan honden die een kudde bewaken of hoeden). Wij zien honden over het algemeen echt als een gezelschapsdier, een vriend en als lid van ons gezin en onze samenleving. In de niet-westerse cultuur wordt een hond gebruikt als waakhond en voor verdediging van het erf, als jachthond, helaas als voedsel (Yulin Dog Meat Festival) en lopen ze er rond als zwerfdieren die alleen maar lastig gevonden worden. Migranten in een westerse cultuur vinden honden dan vaak ook onrein, onbetrouwbaar en gevaarlijk. Mensen die van oorsprong al in een westerse cultuur wonen zijn geschokt als ze horen dat in andere culturen een hond als voedsel/vlees gegeten wordt en als honden op straat leven of gedumpt worden, want zoiets komt hier beslist niet voor. En soms slaan mensen totaal door naar de andere kant en worden honden (vooral Chihuahua’s zijn enorm populair) aangekleed als poppen. Naar schatting leven er op deze aarde ongeveer 1 miljard honden. Hiervan is slechts 17% huishond (170 miljoen) en 83% leeft vrij of als zwerfhond en niet onder toezicht van een mens (830 miljoen).

Beroemde honden uit de geschiedenis

Tot slot nog even een aantal feitjes: beroemde honden uit de geschiedenis waarvan veel mensen gehoord hebben;

  • Hachiko: een Akita hond, waar ook een film van gemaakt is. Een beroemde Japanse hond die 9 jaar na de dood van zijn baasje, wachtte op zijn terugkeer bij het treinstation.
  • Laika: de eerste Russische ruimtehond die de Spoetnik 2 bemande. Ze was ook de eerste hond die in de ruimte overleed.
  • Blondi: de Duitse Herder van Adolf Hitler.
  • Daddy: de Pitbull van Cesar Milan uit de Dog Whisperer.
  • Lassie: de Schotse Herdershond/collie uit de gelijknamige televisieserie.
  • Ricky: een Nederlandse hond die in de Tweede Wereldoorlog mijnen opspoorde en in 1947 in onderscheiden met de Dickin Medal.
  • Rex: de Duitse Herder uit de televisieserie Commissaris Rex.
Fictieve honden

Een aantal fictieve honden kennen we ook vast wel:

  • Bobbie: de hond van Kuifje.
  • Krypto: de hond van Superman.
  • Lotje: de Teckel uit de strip Jan, Jans en de kinderen.
  • Pluto: uit de strips en cartoons van Walt Disney.
  • Samson:: uit de Vlaamse kinderserie Samson & Gert (“whoahhhh Gertjuhhhhh”).
  • Takkie: de Teckel uit de Jip en Janneke boeken van Annie M.G. Schmidt.
Edith van Groningen

Geschreven door Edith van Groningen in Informatie over honden

Als blogger, columnist en reviewer, kan ik goed uit de voeten met taal en tekst. Voor Tinki.nl wilde ik als periodieke gastblogger, vooral gaan schrijven over Benzy, onze Border Collie. Helaas is hij inmiddels overleden aan de gevolgen van epilepsie en hebben we hem eind maart 2017 thuis moeten laten inslapen. Benzy was onze derde hond. Ik vind het leuk om de 20 jaar ervaring met mijn honden te delen met de lezers en hondenliefhebbers van Tinki.nl. Neem ook eens een kijkje op Mijn Website of op mijn Facebookpagina.

(2) reacties
Plaats een reactie

Gerard Hinse zegt op 12 juni 2021 15:52 :

Ik ben opgegroeid met Rex, de zoon van een vrouwtjes politie wolfshond, die tijdens de bezetting in de 2e wereldoorlog samen met zijn baasje in het verzet heeft gediend. Na de oorlog hebben ze meerdere malen geprobeerd om, zoals te doen gebruikelijk deze wolfshond te kruizen met een herder, maar alle mannetjes herders die ze bij haar plaatsten doken allemaal weg in een hoekje zo bang waren ze voor haar. Wonder boven wonder kwam deze wolfshond buiten wandelend met haar baasje een zwart-witte collie tegen met wie de bevruchting spontaan alsnog lukte, waaruit een nest van meerdere kleine wolfshond puppy’s voortkwam.

Eén mannetje daarvan werd uit het nest gedrongen, met de fles grootgebracht en kreeg de naam Rex. De rest van het nest groeide op bij de moeder maar waren inmiddels weer echte wolven. Mijn vader heeft nog een poging gedaan om deze wolven weer in het gareel te krijgen door met een beschermingspak in de kooi van deze verwilderde pups te gaan, maar als hij zich maar omdraaide had hij handjevol wolven in zijn nek. Helaas konden ze uiteindelijk niet anders dan de rest van nest af te maken.

Met Rex ging het prima, die zag het gezin van mijn vader, moeder, stiefzus en de baby (ik dus) als zijn roedel. Hij begreep prima dat mijn vader de baas van het roedel was en dat mijn moeder voor zijn voer en voor de pup (ik dus) zorgde. Dat ging zover dat mijn vader mij niet zomaar aan mij kon komen. Mijn moeder moest mij dan eerst zelf pakken en met de nodige omzichtigheid aan mijn vader geven onder de woorden dat het goed was. Rex bleef er dan met een zeker wantrouwen bij staan omdat hij het niet helemaal vertrouwde om zo iets kwetsbaars in handen van de sterke leider van de roedel te laten.

Zelfs is het voorgekomen dat ik op de grond tussen de poten van Rex met mijn hoofd op zijn buik lag te slapen en op een keer Rex in het zwart van zijn neus beet. Rex janken natuurlijk, mijn vader opspringend van de bank en in de houding om mij een soejang te geven, maar dat ging niet door want Rex ging grommend tussen mij en mijn vader staan, waarop mijn vader afdroop met de woorden zoeken jullie het dan ook zelf maar uit.

Toen mijn ouders een keer uit waren en ik alleen met Rex thuis was, kwam volgens afspraak de broer van mijn vader controleren of alles goed ging. Dat heeft hij geweten. Zodra hij binnenkwam werd hij in de gang door Rex tegen de muur gedwongen, waar hij enkele uren heeft doorgebracht tot mijn ouders terugkwamen en mijn vader hem bevrijdde. Rex was mijn grote held tijdens mijn vroegste jaren.

Reageer op deze reactie

Tinki zegt op 15 juni 2021 07:41 :

Beste Gerard,

Dat is een bijzonder verhaal. Fijn dat je zulke goede herinneringen hebt aan Rex.

Groet, Team Tinki

Plaats een reactie